Lo Bas Madioevo
A la fin del secol XII nais la libra comuna de Coni: decò las popolacions de Robilant partecipon a sa fondacion, perqué Robilant nòmina un di 60 decurions que formarèn lo Conselh de la nòva citat. Quora ental 1286 un gròs exercit espanhòls marcha contra Coni, lhi Robilantés ajuon la citat fasent escapar lo nemìs.
Ental 1250 Carlo d'Angiò, calat en Italia da la França, conquistava decò la val Vermenanha, e Robilant passa coma feud sot lo Marquesat de Saluces e l'Abadia del Borg. Lo pilon de la Batalha recòrda un confront entre exercits del 10 de novembre del 1275. Quora Coni deven capitala de la Contea del Piemont, lo Borg cercha de destachar-se da Coni, e ental 1306 demanda sensa succés a Carlo II que lhi abitants de Rocavion e Robilant se meireisson al Borg per far una citat pi popolosa e fòrta.
Lo vilatge passa ai Savòia ental 1364. Enfeudat da Amedeo VII ai marqués de Ceva (1373), ental Tres Cents, quora Coni deven capitala de la contea anjovina, Robilant deven Comuna. Ental 1382 torna sot la dipendença de Casa Savòia. Despuei lo principi del secol XIV avia libertat e priviletges, coma pròva un instrument del 21 de junh 1343, en l'Arquivi Comunal, e que parla d’un autre document simil del 1302. Aqueste document, lo pi antic de la comuna, es una transacion entre Robilant e Lo Vernant que regolamenta lhi territòris de pastura des doas Comunas. Lo document atesta decò l’antica origina de la Confratria de Sant Espirit. Las Confratrias devion renforçar la solidarietat e la charitat ental pòpol. Aquela de Robilant avia palais, bòscs, òrts, mulins e bealeras, e despareis après lo 1600, quora donava mec cisraa ai paures. Remonta al Tres Cents lo preciós Crocifìs en bòsc tard-gòtic de la Parroquiala. Ental 1403 seria passat per Robilant Sant Vincenç Ferreri, que predicava a Coni e Limon. Lo paìs ven reconquistat da Amedeo VIII ental 1425, e reunit al mandament de Coni. Lo Tres e lo Quatre Cents son secols de continuas rusas con lhi paìs dapè per lhi confins, e de grandas pests que decimon la popolacion en lhi ans 1401, 1429, 1451 e 1472. Dapè de la parroquiala, en via Eminia, lhi a fresc del Quatre cents, con una Madòna col Bambin. Robilant ista en la Diòcesi d’Ast per pi de dui secols, fins al 1436, quora con bola de Papa Eugenio IV passa a la jurisdicion del Vesco de Mondvì fins al 1817.
